Cài đặt IBus-Unikey để gõ tiếng Việt trên Ubuntu

IBus-Unikey là bộ gõ tiếng Việt trên Ubuntu tương tự như Unikey của Windows. IBus-Unikey hỗ trợ gõ kiểu Telex, VNI, STelex2 và nhiều tùy chọn khác.

Hệ điều hành Ubuntu đang dần phổ biến trên toàn thế giới và ở Việt Nam. Ubuntu có hỗ trợ tiếng Việt và tất nhiên là không thể thiếu một phần mềm gõ tiếng Việt cho Ubuntu như IBus-Unikey và scim unikey. Bạn có thể tạo boot USB cho Ubuntu bằng AIO Boot để thử trước mà không cần phải cài đặt.

Bài này sẽ hướng dẫn bạn tải và cài đặt bộ gõ IBus-Unikey để gõ tiếng Việt cho Ubuntu1 14.04. Việc tải bộ gõ thì hơi khác nhưng các kiểu gõ thì hoàn toàn giống như các bộ gõ tiếng Việt trên Windows như Vietkey hay Unikey.

Tải bộ gõ tiếng Việt IBus-Unikey

Ubuntu có nhiều phiên bản, Ubuntu 18.04 đã được cài đặt sẵn ibus-unikey, bạn chỉ cần thêm nó trong Input Sources.

1. Mở Settings và chọn Region & Languages ở thanh bên trái.
   
2. Bấm biểu tượng dấu + trong mục Input Sources.
3. Bấm tiếp vào biểu tượng ba dấu chấm (More…) trong cửa sổ Add an Input Source.
4. Nhập Vietnamese (Unikey) vào ô tìm kiếm, bạn sẽ tìm thấy Vietnamese (Unikey) trong mục Other.
   
5. Nhấn nút Add để thêm.
6. Bây giờ bạn có thể chọn kiểu gõ tiếng Việt ở thanh trên cùng bên phải.

Nếu bạn đang sử dụng phiên bản cũ hơn Ubuntu 18.04, bạn có thể thực hiện các bước dưới đây để cài ibus-unikey, tôi sử dụng Ubuntu Gnome 14.04. Có thể bạn cũng dùng được trên các bản Ubuntu cũ hơn như Ubuntu 12.04 và mới hơn như Ubuntu 16.04.

1. Đầu tiên bạn cần cài đặt gói ibus-unikey trong Ubuntu Software Center. Hoặc mở Terminal và sử dụng lệnh sau:

   # sudo apt-get install ibus-unikey

   Trên Ubuntu Gnome 14.04 thì ibus-unikey được cài sẵn nhưng mà cũng nên kiểm tra lại thử cho chắc chắn.

2. Để sử dụng được bộ gõ tiếng Việt, bạn cũng cần phải cài đặt tiếng Việt cho Ubuntu. Vào System Settings > Language Support và nhấn vào mục Install / Remove Languages…, kéo xuống và chọn Vietnamese trong danh sách sau đó nhấn nút Apply Changes để thêm gói ngôn ngữ Tiếng Việt.
   Trên Ubuntu Gnome 14.04 thì tiếng Việt cũng được cài sẵn nếu như lúc cài đặt bạn chọn múi giờ Ho Chi Minh ở Việt Nam. Nếu bạn chưa cài thì cài gói tiếng Việt vào nhé.
3. Trong phần Keyboard input method system, bạn nhớ chọn IBus nhé.
   
   Hoặc mở Terminal và chạy lệnh sau:

   im-config -n ibus

4. Bây giờ bạn cần restart lại IBus bằng lệnh sau. Nếu bạn gặp lỗi “Can’t connect to IBus“, hãy đăng xuất (Logout) và đăng nhập lại Ubuntu.

   # ibus restart

5. Vào System Settings > Keyboard > Text Entry, bấm nút “+” và thêm Vietnamese (Unikey) vào.

   

6. Nếu bạn nhìn thấy mục Unikey với biểu tượng “V” thì bạn đã thành công. Bây giờ chỉ cần chọn nó và gõ tiếng Việt thôi.

Sử dụng bộ gõ tiếng Việt

IBus-Unikey có các kiểu gõ như Telex, VNI và các tùy chọn không khác gì Unikey trên Windows. Bạn có thể dễ dàng thay đổi kiểu gõ bằng cách nhấp vào biểu tượng trên thanh Menu.

Có thể bạn sẽ gặp lỗi không gõ được kiểu VNI, hãy thử vào Options > Full setup…, trong mục Input method chọn VNI và nhấn OK. Sau đó khởi động lại IBus với lệnh sau:

# ibus restart

Vậy là bạn đã tải và cài đặt xong bộ gõ tiếng Việt cho Ubuntu rồi đấy. Nếu bạn gặp lỗi trong quá trình cài đặt, hãy để lại bình luận cho mình biết nhé.

Hiện tại thì Fcitx-Unikey cũng đang rất thông dụng mà bạn nên thử để có một lựa chọn phù hợp.